Een patiënt komt in aanmerking voor behandeling met esketamine neusspray als er sprake is van een unipolaire depressieve stoornis, nadat er op ten minste drie achtereenvolgende medicamenteuze behandelstappen met antidepressiva, waaronder één augmentatiestrategie geen of onvoldoende respons is geweest.

Alleen specialistische centra mogen behandeling met esketamine neusspray uitvoeren. Indien uw patiënt niet in behandeling is bij een specialistisch centrum, kan worden doorverwezen naar een van de dichtstbijzijnde specialistische centra. De zorgverzekeraar kan hierin bemiddelen. Het aantal specialistische centra in Nederland – en daarmee de landelijke dekking voor de behandeling – moet nog worden verbeterd. Houd daarom rekening met een wachtlijst en reisafstand. Zowel de Depressie Vereniging als de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) benadrukken dat er een landelijke dekking moet ontstaan met een voor de cliënt acceptable reisafstand. 

Conform de vereisten voor behandeling met dure geneesmiddelen, bestaan er afspraken over hoe esketamine neusspray kan worden ingezet. De Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) heeft criteria opgesteld waaraan specialistische centra moeten voldoen. De zorgverzekeraars bepalen welke ziekenhuizen en GGZ-instellingen die voldoen aan de criteria voor specialistische centra gecontracteerd worden voor het uitvoeren van behandelingen met esketamine neusspray.

Instellingen die patiënten de behandeling met esketamine neusspray willen aanbieden, moeten vooraf met de individuele zorgverzekeraar afspraken maken over vergoeding. De zorgverzekeraar zal toetsen of de instelling voldoet aan de criteria voor gespecialiseerde centra. Psychiaters die deze behandeling voor nieuwe patiënten willen starten, raden we uitdrukkelijk aan bij de inkoopafdeling van hun instelling na te gaan welke afspraken met de zorgverzekeraar zijn of worden gemaakt. Uiteindelijk bepaalt namelijk een zorgverzekeraar of een centrum in aanmerking komt voor contractering.

Ja. Esketamine neusspray wordt sinds 1 september 2021 vanuit het basispakket vergoed voor patiënten met een moeilijk behandelbare (therapieresistente) unipolaire depressie. Dit is geregeld vanuit de Zorgverzekeringswet. Voorafgaand aan deze opname in het basispakket heeft het ministerie van VWS in 2021 prijsafspraken gemaakt met de fabrikant van de esketamine neusspray.

Instellingen die patiënten de behandeling met esketamine neusspray willen aanbieden, moeten vooraf met de individuele zorgverzekeraar afspraken maken over vergoeding. De zorgverzekeraar zal toetsen of de instelling voldoet aan de criteria voor gespecialiseerde centra. Psychiaters die deze behandeling voor nieuwe patiënten willen starten, raden we uitdrukkelijk aan bij de inkoopafdeling van hun instelling na te gaan welke afspraken met de zorgverzekeraar zijn of worden gemaakt. Uiteindelijk bepaalt namelijk een zorgverzekeraar of een centrum in aanmerking komt voor contractering. Het is hierbij goed te weten dat zorgverzekeraars een wettelijke zorgplicht hebben. Dit betekent dat hun verzekerden binnen een redelijke tijd en reisafstand toegang moeten hebben tot alle zorg uit het basispakket. Zorgverzekeraars hebben daarom de verantwoordelijkheid om voldoende zorg in te kopen, anders dreigen wachtlijsten.

Vanaf 2022 is het Zorgprestatiemodel van toepassing en kan toediening van esketamine neusspray als toeslag in combinatie met een consult worden gedeclareerd. Belangrijk is te vermelden dat toediening van het geneesmiddel kan plaatsvinden in het kader van een dubbele verstrekking. Dit houdt in dat het gespecialiseerde centrum een behandeling van depressie met esketamine neusspray kan declareren, terwijl de oorspronkelijke behandelaar de rest van de depressiebehandeling voortzet.

Het geneesmiddel kan alleen onder medische begeleiding binnen de muren van het ziekenhuis of de GGZ-instelling worden toegediend. Op die manier kan esketamine neusspray echter wel bij ambulante, poliklinische patiënten worden ingezet. Patiënten moeten het middel onder toezicht gebruiken en de behandeling dient door een zorgprofessional gemonitord te worden. Dit houdt in dat psychiaters het geneesmiddel niet aan de patiënt kunnen meegeven om thuis te gebruiken.

Esketamine neusspray wordt alleen vergoed vanuit de verzekerde prestatie ‘geneeskundige zorg, zoals medisch-specialisten die bieden’ (hierna: geneeskundige zorg)’: dit betekent dat het geneesmiddel alleen via een ziekenhuis-/instellingsapotheek kan worden verstrekt en bekostigd. Het geneesmiddel is dus niet via de openbare apotheek beschikbaar.